Azərbaycan Respublikasının Cinayət Məcəlləsində təsbit edilmiş cinayətlərin törədilməsi nəticəsində birbaşa və ya dolayı yolla əldə olunmuş hər hansı pul vəsaitləri, daşınar və ya daşınmaz, maddi və ya qeyri-maddi əmlak, mülkiyyət hüquqlarını təsdiq edən hüquqi sənədlərdir
Cinayət
Cinayətin klassik formal tərifi Fransanın 1791-ci ildə və az sonra 1810-cu ildə qəbul edilən cinayət məcəllələrində verilmişdir. Bu tərif az dəyişiklə bu gün də cinayət qanununda saxlanılır. Varislik prinsipinin tələblərini qoruyaraq Fransanın 1992-ci il Cinayət Məcəlləsində də sosial təhlükəlilik dərəcəsinə görə və əməlin yetirdiyi ziyanın ağırlıq dərəcəsindən asılı olaraq cinayətlərin kriminal əməl, kriminal xəta və kriminal pozuntu kimi növləri fərqləndirilir. Kriminal əməl, barəsində rüsvayedici cəzalar tətbiq edilən əməl kimi, kriminal xəta barəsində islahedici cəza tətbiq edilən davranış kimi, kriminal pozuntu isə törədilməsinə görə cəza tətbiq edilən əməl kimi xarakterizə edilir. Belə tərif məhkəmə hakimiyyətinin fəaliyyətini qanuni çərçivəyə yönəltsə də cinayətin sosial tələbini açmadığına görə formal xarakterə malikdir.
Çezare Bekkariya hələ 1764-ci ildə özünün "Cinayətlər və cəzalar" adlı məşhur əsərində yazırdı: "Cinayətlərin həqiqi ölçüsünü onun cəmiyyətə yetirdiyi ziyan müəyyən edir". Ç. Bekkariya əməlin ictimai təhlükəliliyinə hakim mövqedən qiymət verilməsini tənqid edirdi. Onun fikrincə silki (sinfi) mənsubiyyətə görə oğurluğa və qətlə görə təqiblərin müxtəlifliyi və tətbiq edilən cəzaların qeyri-bərabərliyi ədalətlilik və borc haqqında olan anlayışları dağıdır, əvəzində təsəvvürlərində hakim və məhkum təbəqə üçün eyni dərəcədə təhlükəli olan əməllər ətrafında belə "güclünün hüququ" kimi baxış yaradır.
Beləliklə, cinayətin maddi tərifinin verilməsinə ilk cəhd Çezari Bekkariya tərəfindən edilmişdir.
İnqilabdan sonra rus kriminalistləri arasında cinayətin qanunda veriləcək anlayışı ətrafında qızğın mübahisə olunmuşdur.
Lenin Yolu ilə (1949)
== Məzmun ==
Kinooçerk Leninin vəfatının 25 illiyi münasibətilə çəkilmişdir.
== Filmin heyəti ==
=== Film üzərində işləyənlər ===
Rejissor: Mikayıl Mikayılov
Ssenari müəllifi: Q.Qrekin
Operator: Vladimir Zbudski, Mirzə Mustafayev, Leonid Koretski
Səs operatoru: İlya Ozerski
== Mənbə ==
Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 109-113.
Səadət Yolu ilə (1956)
== Məzmun ==
Tammetrajlı sənədli film Azərbaycanın xalq təsərrüfatının müxtəlif sahələrində qazandığı nailiyyətlərlə, qabaqcıl əmək adamları, elm və mədəniyyət xadimləri ilə, bərəkətli Azərbaycan torpağının nemətləri ilə bizi tanış edir. Ekranda ucu-bucağı görünməyən gözəl dağ çəmənlikləri, "ağ qızıl"-pambıq tarlaları, üzüm bağları, ətirli çay və tütün plantasiyaları bir-birini əvəz edir.
Heyvandarlıq və quşçuluq fermaları, yun, barama, meyvə bağları-bütün bunlar zəhmət adamlarının əməyi ilə hasil edilmişdir. Biz həmin zəhmət adamları-Bəsti Bağırova, Şamama Həsənova, Sürəyya Kərimova, Məleykə Quliyeva, Qızqayıt Həsənova, Gilas Verdiyeva, Zərqələm Hacıyeva və onların briqadaları ilə tanış oluruq. Filmdə 148 yaşlı Mahmud Eyvazovu, məşhur müğənnilərimizdən Bülbül, Rəşid Behbudovu, Gülağa Məmmədovu, neftçi Gülbala Əliyevi və Mingəçevir SES-in mühəndisi Sarvan Salmanovu görürük.
Xalqlar dostluğu mövzusu filmdə əsas yeri tutur.
== Festivallar və mükafatlar ==
1) 1956-cı ildə
Rejissor Muxtar Dadaşov filmə görə ÜİKTS-in Qızıl medalına layiq görülmüşdür.
== Filmin heyəti ==
=== Film üzərində işləyənlər ===
Rejissor: Muxtar Dadaşov
Ssenari müəllifi: M.Musayev, Muxtar Dadaşov
Operator: Muxtar Dadaşov, Seyfulla Bədəlov, Vladimir Zbudski
Bəstəkar: Zakir Bağırov
Səs operatoru: Əziz Şeyxov
Mahnıların mətni: Zeynal Cabbarzadə
== Mənbə ==
Азербайджанской ССР кинематография. Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред.
Pul
Pul — müasir dövrdə hamının maddi, sosial və mədəni maraqlarını əhatə edən məhsuldur. Pul vasitəsilə insanlar, xalqlar, ölkələr arasında iqtisadi və mədəni münasibətlər həyata keçirilir.
Pul vasitəsilə həyata keçirilən mübadiləyə əmtəə tədavülü deyilir. Qızıl tədavülü Birinci dünya müharibəsinədək mövcud olmuşdur. Həqiqi pulların əvəzediciləri aşağıdakılar daxildir:
Metal dəyər nişanələri, sürtülmüş qızıl sikkə, bilon sikkə, yəni ucuz metaldan hazırlanmış xırda sikkələr;
Kağız dəyər nişanələri (əsginaslar), bir qayda olaraq kağızdan hazırlanmışdır. Burada kağız və kredit pullar fərqləndirilir.
Pullar iki formada ola bilər:
nağd
nağdsız
== Tarixi ==
Tarixi mənbələr göstərir ki, pul insan cəmiyyətinin yaranması ilə bir vaxtda meydana gəlməyib. Milyon ildən artıq tarixi olan bəşər cəmiyyətində pul təxminən 6–8 min ildir ki, fəaliyyətə başlayıb. Bunu da xatırlamaq lazımdır ki, pulu da, məhsulların çevrilib əmtəə olmasını da heç kim ixtira etməyib. O, əmtəə mübadiləsinin tarixi inkişaf prosesində təbii və qanunauyğun hadisə kimi, bir iqtisadi vasitə kimi meydana çıxmışdır.
Arzu yolu ilə (film, 1964)
Arzu yolu ilə filmi rejissor Rasim İsmayılov tərəfindən 1964-cü ildə çəkilmişdir. Film Azərbaycan Televiziyasında istehsal edilmişdir. Film Sovet İttifaqı Qəhrəmanı, təyyarəçi Əli Novruzov haqqındadır.
== Məzmun ==
Film uçuş romantikası və Sovet İttifaqı Qəhrəmanı, təyyarəçi Əli Novruzov haqqındadır. O, idarə etdiyi İL-18 sərnişin təyyarəsini qəzadan qurtarıb onu Rostovda iki motorla sağ-salamat yerə oturtmağa müvəffəq olmuşdur.
Lenin yolu ilə (film, 1949)
== Məzmun ==
Kinooçerk Leninin vəfatının 25 illiyi münasibətilə çəkilmişdir.
== Filmin heyəti ==
=== Film üzərində işləyənlər ===
Rejissor: Mikayıl Mikayılov
Ssenari müəllifi: Q.Qrekin
Operator: Vladimir Zbudski, Mirzə Mustafayev, Leonid Koretski
Səs operatoru: İlya Ozerski
== Mənbə ==
Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 109-113.
Sürtünmə yolu ilə cinsi münasibət
Sürtünmə yolu ilə cinsi münasibət — cinsi əlaqə olmadan, cinsi partnyorlar tərəfindən bir-birlərini oxşayaraq, ovuşduraraq, yaxud da, bir-birlərinə sürtünərək həyata keçirmiş olduqları sevişmə metodlarından biri. Cinsiyyət orqanlarının stimullaşdırılması öpüşmək, erogen zonalara toxunma və ya bəzən də alt paltarları çıxarmadan fiziki təmasla təmin edilir. Ümumiyyətlə bu metod cinsi təcrübəsi olmayan subay gənclərin üstünlük verdiyi üsuldur.
Səadət yolu ilə (film, 1956)
== Məzmun ==
Tammetrajlı sənədli film Azərbaycanın xalq təsərrüfatının müxtəlif sahələrində qazandığı nailiyyətlərlə, qabaqcıl əmək adamları, elm və mədəniyyət xadimləri ilə, bərəkətli Azərbaycan torpağının nemətləri ilə bizi tanış edir. Ekranda ucu-bucağı görünməyən gözəl dağ çəmənlikləri, "ağ qızıl"-pambıq tarlaları, üzüm bağları, ətirli çay və tütün plantasiyaları bir-birini əvəz edir.
Heyvandarlıq və quşçuluq fermaları, yun, barama, meyvə bağları-bütün bunlar zəhmət adamlarının əməyi ilə hasil edilmişdir. Biz həmin zəhmət adamları-Bəsti Bağırova, Şamama Həsənova, Sürəyya Kərimova, Məleykə Quliyeva, Qızqayıt Həsənova, Gilas Verdiyeva, Zərqələm Hacıyeva və onların briqadaları ilə tanış oluruq. Filmdə 148 yaşlı Mahmud Eyvazovu, məşhur müğənnilərimizdən Bülbül, Rəşid Behbudovu, Gülağa Məmmədovu, neftçi Gülbala Əliyevi və Mingəçevir SES-in mühəndisi Sarvan Salmanovu görürük.
Xalqlar dostluğu mövzusu filmdə əsas yeri tutur.
== Festivallar və mükafatlar ==
1) 1956-cı ildə
Rejissor Muxtar Dadaşov filmə görə ÜİKTS-in Qızıl medalına layiq görülmüşdür.
== Filmin heyəti ==
=== Film üzərində işləyənlər ===
Rejissor: Muxtar Dadaşov
Ssenari müəllifi: M.Musayev, Muxtar Dadaşov
Operator: Muxtar Dadaşov, Seyfulla Bədəlov, Vladimir Zbudski
Bəstəkar: Zakir Bağırov
Səs operatoru: Əziz Şeyxov
Mahnıların mətni: Zeynal Cabbarzadə
== Mənbə ==
Азербайджанской ССР кинематография. Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред.
Əbədilik yolu ilə (film, 1975)
== Məzmun ==
Film cəbhələrdə düşmənlə vuruşa-vuruşa Sevastopoldan Berlinə qədər uzun və ağır bir yol keçmiş 77-ci diviziyadan söhbət açır. Filmin qəhrəmanı, Sovet İttifaqı Qəhrəmanı Əlif Piriyev öz döyüş yoldaşları, diviziyası barədə xatirələrini söyləyir.
Film Sevastopolda və Bakıda çəkilmişdir.
Sürtünmə yolu ilə cinsi əlaqə
Sürtünmə yolu ilə cinsi münasibət — cinsi əlaqə olmadan, cinsi partnyorlar tərəfindən bir-birlərini oxşayaraq, ovuşduraraq, yaxud da, bir-birlərinə sürtünərək həyata keçirmiş olduqları sevişmə metodlarından biri. Cinsiyyət orqanlarının stimullaşdırılması öpüşmək, erogen zonalara toxunma və ya bəzən də alt paltarları çıxarmadan fiziki təmasla təmin edilir. Ümumiyyətlə bu metod cinsi təcrübəsi olmayan subay gənclərin üstünlük verdiyi üsuldur.
Cinayət filmi
Cinayət filmləri — cinayət təşkil edən hadisələrdən və ya cinayətkarların həyatlarından bəhs edən filmlərdir. Bu filmlərdə həm gerçək cinayətlərdən, həm də tamamilə yazıçı beyninin məhsulu olan cinayətlərdən söhbət gedə bilər. Bu filmlər çox vaxt döyüş filmləri və detektiv janrları ilə kəsişir.
Cinayət hüququ
Cinayət hüququ — müstəqil hüquq sahəsi. O, hüququn ən geniş və fundamental sahələrindən biridir.
== Cinayət hüququ anlayışı ==
Cinayət hüququnun iki əsas və başlıca anlayışı vardır:
cinayət
cəza
Cinayət hüququnun toxunduğu bütün məsələlər də məhz bu iki anlayışla sıx surətdə və bilavastə əlaqədardır. Belə ki, ölkənin ictimai həyatı üçün təhlükəli olan əməllərin cinayət olması və cinayətə görə cəzanın verilməsi ilə bağlı münasibətlər yaranır. Bu münasibətlərin bir tərəfində cinayət törətmiş şəxs , digər tərəfində isə həmin şəxsi cəzalandırmağa səlahiyyətli olan dövlət durur. Göstərilən münasibətlər hüquq normaları ilə tənzimlənir. Bu normaların məcmusu cinayət hüququ adlanır.
Cinayət hüququ dedikdə, cinayət və cəza ilə bağlı olaraq cinayət törətmiş şəxslə dövlət arasında yaranan münasibətlərin tənzimləyən hüquq normalarının məcmusu başa düşülür.
Cinayət hüququnun ibarət olduğu hüquq normaları müəyyən edir.
hansı əməllərin cinayət sayılmasını və əməllərin cəzalandırılması;
cinayət məsulliyyətinin əsaslarını;
cinayət məsuliyyətinin prinsiplərini;
cəzanın növlərini və həddini;
cəzanın tətbiq olunma qaydası və şərtləri;
cinayət məsuliyyətindən azad etmənin şərtlərini;
cəzadan azad etmənin şərtlərini;
== Cinayət hüququnun vəzifələri ==
Hər bir sahə kimi cinayət hüququnun da üzərinə müəyyən vəzifələr düşür.
Cinayət prosesi
Cinayət prosesi — cinayət təqibi üzrə həyata keçirilən prosessual hərəkətlərin və qəbul olunan prosessual qərarların məcmusu. Hər bir dövlətin qanunvericiliyində cinayət prosesinin tənzimlənməsi fərqlənsə də, əsasən, ittihamın irəli sürülməsi ilə başlayır və cavabdeh barədə ittiham və ya bəraət hökmünün verilməsi ilə başa çatır.
Texasda cinayət
Bu məqalə ABŞ-də yerləşən ən böyük ştat olan Texasdaki cinayətkarlıqların vəziyyətini təsvir edir.
== Ştat statistikaları ==
1,184-ü cinayət və 8,236-ı təcavüz olmaqla 2014-cü ildə Texasda 923.348 cinayət hadisəsi qeydə alınıb.
== Polislik ==
2008-ci ildə Texas 1913 dövlət və yerli hüquq-mühafizə orqanlarına malik idi. Bu orqanlarda ümumilikdə 96,116 işçi işləmişdir. Ümumi heyətin 59.219 nəfəri vəzifəli şəxslərdir (ümumi həbs qüvvələri olanlar kimi təyin olunur).
=== Polis nisbəti ===
2008-ci ildə Texasda hər 100 min sakinə 244 polis əməkdaşı düşmüşdü.
== Ölüm cəza qanunları ==
Federal ölüm cəzası nadir hallarda istifadə edilə bilər.
Yunanıstanda cinayət
Yunanıstanda cinayətlə mübarizə Yunanıstan Polisi və digər qurumlar tərəfindən aparılır. 20-ci əsrin çox hissəsi üçün təhlükəsizlik qüvvələri, əsl cinayətə diqqət etmək əvəzinə, solçu siyasi baxışları olan insanları təqib etmək üçün vaxtlarını sərf etdikləri üçün tənqid olunurdu. Yunanıstanda cinayət nisbəti tarixən Qərbi Avropada ən aşağı səviyyədə olmuş və davam etməkdədir. 1980-ci ildə, Yunanıstan Polis Rəisi Nikon Arkoudeas (Νίκων Αρκουδέας), mütəşəkkil cinayətkarlığa qarşı ciddi bir uğura imza atdı.
1990-cı illərin əvvəlindən etibarən bir çox qeyri-qanuni immiqrantlar Mərkəzi və Şərqi Avropa ölkələrindən, Asiya və Yaxın Şərqdən Yunanıstana gəldi. Onların qəfil axını 1990-cı və 2000-ci illər ərzində cinayət işlərinin artmasına səbəb olmuşdur.
Yunanıstan Polisi bir neçə zəfər qazanmışdır. Belə ki, mafiya təşkilatlarını parçalamış, 17 noyabr terrorçu qrupunu həbs etmiş, 2004-cü il Olimpiya Oyunları üçün təhlükəsizliyi uğurla təşkil etmiş və 2016-cı ildə ölkədə 2000-dən çox soyğunçu olan böyük cinayət təşkilatı məsuliyyətə cəlb etmişdi. 2002-ci ildə Yunanıstan polisi tərəfindən həyata keçirilən cinayətkarlığa qarşı mübarizə əməliyyatı nəticəsində "İnqilabçı Təşkilat" ın sol qolu terrorçu qrupunun fəaliyyətini dayandırmağa müvəffəq oldu.
2011-ci ildə Yunanıstanda cəmi 184 cinayət törədilmişdi.
Zorakı cinayət
Zorakı cinayət və ya zorakılıq cinayətləri — cinayətkarın cinayətin qurbanına qarşı güc tətbiq etməsi və ya güc tətbiq etməklə hədələməsi ilə müşayiət olunan cinayət. Bu qrupa həm zorakılığın cinayəti başa çatdırmaq üçün bir vasitə kimi istifadə olunduğu, həm də zorakılığın cinayətin obyektiv cəhətini təşkil etdiyi cinayətlər, məsələn, qəsdən adamöldürmə və ya zorlama kimi cinayətlər daxildir. Zorakı cinayətlər silahla və ya silahsız törədilə bilər. Zorakı cinayətlərə, əsasən, hava gəmisini qaçırma, bank soyğunçuluğu, soyğunçuluq, ev oğurluğu, terrorizm, avtomobil oğurluğu, zorlama, adam oğurluğu, işgəncə, qəsdən adamöldürmə, banditizm, narkokartel və başqaları daxildir.
== Ölkələr üzrə zorakı cinayətlər ==
Dövlətlər arasında zorakı cinayətlərin statistikasının müqayisəsi adətən problemli olur, çünki dövlətlər cinayətlərin fərqli təsnifatını aparırlar. Müqayisənin etibarlı olması üçün müxtəlif yurisdiksiyalardakı oxşar hüquq pozuntularının müqayisəsi aparılmalıdır. Lakin çox zaman bu, mümkün olmur. Yurisdiksiyadan asılı olaraq zorakı cinayətlərə aşağıdakılar aid ola bilər: adamöldürmə, qəsdən adamöldürmə, zorlama, adam oğurlama. Dövlətlər həmçinin cinayətlərin qeydə alınmasında da fərqli sistemlərdən istifadə edirlər. Avstraliyada cinayət qurbanları ilə bağlı ilk milli sorğu 2008-09-cu illərdə keçirilmişdir.
416-nın yolu ilə (film, 2012)
416-nın yolu ilə filmi rejissor Miri Rzayev tərəfindən 2012-ci ildə çəkilmişdir. Film Azərbaycan televiziyasında istehsal edilmişdir. Film azərbaycanlı əsgərlərin təşkil etdiyi 416-cı Taqanroq diviziyasının yaradılmasının 70 illiyi münasibətilə çəkilmişdir. 416-cı Taqanroq diviziyası İkinci Dünya müharibəsində faşizmə qarşı qəhrəmanlıq salnaməsi yazan 8 milli diviziyamızdan biridir. Məhz bu diviziyanın qəhrəmanları 3 min kilometrdən çox məsafəni qət edərək Qafqazdan Berlinə qədər irəliləmişlər. Filmin çəkilişləri Rusiya və Ukraynada aparılmışdır.
== Məzmun ==
Film azərbaycanlı əsgərlərin təşkil etdiyi 416-cı Taqanroq diviziyasının yaradılmasının 70 illiyi münasibətilə çəkilmişdir. 416-cı Taqanroq diviziyası İkinci Dünya müharibəsində faşizmə qarşı qəhrəmanlıq salnaməsi yazan 8 milli diviziyamızdan biridir. Məhz bu diviziyanın qəhrəmanları 3 min kilometrdən çox məsafəni qət edərək Qafqazdan Berlinə qədər irəliləmişlər.
416-cı milli diviziyanın döyüş yolu Qafqazdan başlanmışdır.
Sumqayıt yenidənqurma yolu ilə (film, 1987)
== Məzmun ==
Gənclik və elm şəhəri Sumqayıt. Bu şəhər qısa vaxt ərzində ölkəmizin sosial-siyasi və iqtisadi həyatında görkəmli nailiyyətlər qazanmış, iri sənaye və kimya mərkəzlərindən birinə çevrilmişdir.
İndiki mərhələdə sürətləndirmə və yenidənqurma proqramı Sumqayıt üçün xüsusi mərhələ kəsb etmişdir.
Filmdə kimya şəhərinin iqtisadiyyatından, ənənələrindən, onun beynəlmiləçilik əlaqələrindən söhbət açılır, eyni zamanda problemlərindən da danışılır.
== Filmin heyəti ==
=== Film üzərində işləyənlər ===
Rejissor: Cahangir Zeynallı
Ssenari müəllifi: Cahangir Zeynallı
Operator: Tofiq Sultanov, Rəfael Salamzadə
Səs operatoru: Akif Nuriyev
== Mənbə ==
Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh.